Hout dat gebruikt wordt voor de gitaarbouw wordt ook wel
toonhout, tonewood (eng.) of, tonholz (duits) genoemd
(hoewel toonhout strikt genomen het hout is waar het
bovenblad van een snaarinstrument van gemaakt wordt). De
invloed van houtsoorten op de klank van de gitaar of de bas
is bijzonder groot. Dit geldt niet alleen voor akoestische gitaren maar ook voor de solidbody gitaren. Er zijn 3 belangrijke factoren die de klankkleur van toonhout bepalen: Het gewicht, dan wel de dichtheid van het gitaarhout, de hardheid, en de elasticiteit. Bij de beoordeling van de klankkleur zijn er 3 belangrijke factoren te onderscheiden:
1. Respons: Hoe lang duurt het voordat het hout reageert op
een toon. Natuurlijk hangt de klank in grote mate af van de manier waarop de gitaar gebouwd wordt. Van de beste en duurste stukken gitaarhout kun je een afgrijselijk klinkende gitaar maken.
Er zijn een paar grove vuistregels om de klankkleur van een
bepaalde houtsoort te kunnen voorspellen: |
Ned: Fichte Sparrenhout Eng: Spruce Duits: Fichte |
Fichte wordt gebruikt voor bovenbladen van akoestische
gitaren. Er zijn verschillende soorten fichte zoals Sitka
Spruce (Canada), Engelmann Spruce (Amerika, Canada) en
Europees Fichte (Duitsland, Zwitserland, Italie, Oekraine). |
|
300-620 kg/m3 |
Thuya Plicata Ned: Cederhout Eng: Western Red Cedar Duits: Zeder |
Ook Cederhout wordt gebruikt voor bovenbladen van akoestische gitaren. Het geeft wat minder hoog en wellicht wat minder volume dan Fichte, maar wel een mooi warm geluid met voldoende laag en een vrij directe respons. Ceder wordt vaak toegepast op spaanse gitaren en is zeer geschikt voor gitaren met een wat kleinere body. Het ceder bovenblad wordt over het algemeen met transparante lakken zoals cellulose lak of schellak afgewerkt. |
|
Herkomst: Canada 300-400 kg/m3 |
Cedrela Odorata Ned: Loofhout Ceder Eng: Cedrela of Spanish Cedar Duits: Cedro |
Loofhout Ceder wordt veel gebruikt voor halzen van spaanse / flamenco gitaren. Door de ongewoon rechte nerf is het hout erg sterk in verhouding met zijn gewicht. Dit cederhout ruikt vrij sterk. Het hout wordt over het algemeen met transparante (kleur-)lakken behandeld. |
|
Herkomst: Midden-Amerika 400-700 kg/m3 |
Alnus Rubra Ned: Amerikaans Elzen Eng: Alder Duits: Erle |
Amerikaans Elzen wordt gebruikt voor body's van elektrische gitaren en -bassen. Het hout heeft geen spectaculaire tekening en wordt dan ook meestal in een dekkende kleur of een sunburst gespoten. Soms wordt er een top van een fraaiere houtsoort op de Elzen body gelijmd. De klankeigenschappen van Elzen zijn erg goed. Elzen heeft een breed toonbereik en is vooral sterk in mid- en laag toonbereik. Ook voor basgitaren en fretloze basgitaren is Elzen een prima keuze. |
|
Herkomst: Noord-Amerika 490-640 kg/m3 |
Fraxinus Americana ea Ned: Moeras Essen of Licht Essen Eng: Swamp Ash Duits: Esche |
Swamp Ash wordt veel gebruikt voor body's van solidbody gitaren en bassen. Swamp Ash heeft een wat fellere respons en wat meer hoog dan Elzen met voldoende warmte en sustain. Door de aardige tekening is dit hout ook geschikt om in transparante kleurlak gespoten te worden. |
|
Herkomst: Zuidelijke 300-500 kg/m3 |
Acer Saccharum Ned: Esdoorn Amerikaans Eng: Hardrock Maple Duits: Ahorn |
Amerikaans Esdoorn is een sterke, vrij zware houtsoort die veel toegepast wordt voor het maken van halzen en toetsen. Het is (alleen al vanwege het hoge gewicht) ongeschikt voor het maken van body's voor solidbody gitaren. Maple wordt verder wel gebruikt voor maken van klankkasten voor archtop gitaren. Vaak wordt dan een zogenaamde Figured Maple gebruikt; een esdoorn soort met een fraaie tekening zoals bijvoorbeeld de hieronder beschreven Flamed Maple en Quilted Maple. Maple wordt ook gebruikt als toets en geeft daarbij een helder geluid. |
|
720 kg/m3 |
Acer Saccharum Ned: Gemoesteerd Esdoorn Eng: Birdseye Maple Ahorn Vogelaugen |
Birdseye maple is rock maple maar heeft een grote hoeveelheid kleine, fraaie noestjes in het hout. Birdseye Maple wordt gebruikt voor halzen, toetsen, zij- en achterbladen voor akoestische gitaren en tops voor solidbody gitaren. |
|
720 kg/m3 |
Acer Saccharum Ned: Gewaterd Esdoorn Eng: Flamed Maple Duits: |
Ook wel Tiger Maple genoemd. Flamed Maple wordt gebruikt voor halzen en tops voor solidbody gitaren. Schitterend met een transparante (kleur-)lak. |
|
720 kg/m3 |
Acer Platanoides ea Ned: Gewaterd Esdoorn Eng: Fiddleback Maple Duits: Ahorn Riegel/Geflammt |
Goed. Nu wordt het een tikkie verwarrend. Er bestaat namelijk ook Europees Esdoorn met een gevlamde tekening. Ook wel Fiddleback Maple of Riegel Ahorn genoemd. Riegel Ahorn wordt gebruikt zij- en achterbladen voor akoestische gitaren, solidbody's en tops voor solidbody gitaren. Schitterend met een transparante (kleur-)lak. |
|
720 kg/m3 |
Acer Saccharum Ned: Geappeld Esdoorn Eng: Quilted Maple Duits: Ahorn Pommele |
Quilted maple is Amerikaans Esdoorn met een golvende nerf, waardoor het gaat lijken op een traditioneel "kussentjesdeken" oftewel quilt. De ronde vormen van de nerf doen enigszins aan appeltjes denken. Vandaar het duitse "Pommele". Quilted maple wordt gebruikt als top voor solidbody's en voor klankkasten van akoestische gitaren. Uiteraard prachtig met een transparante (kleur-)lak. |
|
720 kg/m3 |
Prunus Serotina Ned: Amerikaans Kersen Eng: Cherry Duits: Kirschbaum USA |
Amerikaans kersen wordt gebruikt voor zij- en achterbladen voor akoestische gitaren en als solidbody voor gitaren en bassen. |
|
Herkomst: Canada VS 500-600 kg/m3 |
Swietenia Macrophylla Ned: Honduras Mahonie Eng: Honduran Mahogany Duits: Honduras Mahagoni |
Ook wel Braziliaans Mahonie of Amerikaans Mahonie genoemd. |
|
Midden-Amerika 520-650 kg/m3 |
Tilia americana Ned: Amerkaans Linde Eng: Basswood Duits: |
Basswood is hout met een vrij laag gewicht en wordt gebruikt als solidbody. Aangezien het hout vrij zacht is, is de kans op deukjes in het hout vrij groot. Het heeft bijzonder goede klankeigenschappen, een mooie warme toon en een goede sustain. De houtkleur is erg bleek met soms een gemeen groen spoortje en kan daarom het best in een dekkende kleur gespoten of van een mooie top worden voorzien. Een top van hardhout zal bovendien ook wat meer hoog en helderheid kunnen toevoegen. Erg goed hout voor fretless bassen. |
|
Noord Amerika 490-580 kg/m3 |
Terminalia superba Ned: Limba Eng: Black Korina Duits: |
Limba of Korina wordt gebruikt voor solidbody's voor gitaren en bassen. Gibson en Epiphone maakte gebruik van deze houtsoort voor o.a. de Explorer. De klankeigenschappen lijken op die van Honduras Mahonie. Dit hout kan zowel gelakt als met olie behandeld worden. |
|
Herkomst: West Afrika 470-660 kg/m3 |
Machaerium villosum Ned: Pau Ferro Eng: Pau Ferro |
Wordt ook wel Bolivian Rosewood of Caviuna of Morado of Palo
Santos genoemd. |
|
470-660 kg/m3 |
Astronium fraxinifolium Ned: Gonçalo Alvez Eng: Gonçalo Alvez |
Andere namen: Kingwood, Tigerwood en
Muiracataria. |
|
Zuid Amerika 750-900 kg/m3 |
Diospyros Ebenum Ned: Ebben Eng: Ebony Duits: Ebenholz |
Ebbenhout wordt gebruikt voor toetsen, bruggen, e.d. Het is bijzonder zwaar hout en heeft als toets een prachtige all-round klankeigenschap. In zeldzame gevallen wordt ebben wel eens voor de hals gebruikt. |
|
Herkomst: West Afrika 1050-1500 kg/m3 |
Diospyros Celebica Ned: Coromandel Eng: Macassar Ebony Duits: |
Coromandel wordt net als ebbenhout gebruikt voor toetsen, bruggen, etc. maar ook incidenteel als hals. Coromandel heeft meer bruine of grijze tekening in het hout dan ebben. |
|
Herkomst: Zuid Oost Azie 1050-1200 kg/m3 |
Juglans Nigra Ned: Amerikaans Noten Eng: Blacknut Duits: Nussbaum |
Amerikaans noten wordt gebruikt als solidbody. Het hout is wat aan de zware kant en geeft een tamelijk helder geluid met een goede sustain. Het hout kan gelakt worden maar is ook erg mooi met olie. |
|
Herkomst: Canada VS 580-660 kg/m3 |
Juglans Nigra Ned: Figured Noten Eng: Figured Blacknut Duits: Nussbaum Maser |
Dit is eenvariant van Amerikaans noten. Amerikaans noten wordt gebruikt als solidbody of als top. Het hout is wat aan de zware kant en geeft een tamelijk helder geluid met een goede sustain. Het hout kan gelakt worden maar is ook erg mooi met olie. |
|
580-660 kg/m3 |
Dalbergia nigra Ned: Rio Palissander Eng: Rosewood Duits: Rio Palissander |
Rio palissander is duur en moeilijk te verkrijgen. Het wordt gebruikt voor zij- en achterbladen van akoestische gitaren en ook als toets, brug, e.d. |
|
Herkomst: Zuid Amerika 750-900 kg/m3 |
Dalbergia Baroni Ned: Madagaskar Palissander Eng: Madagaskar Rosewood |
Wordt gebruikt voor gitaar- en bashalzen, zijbladen en achterbladen van akoestische gitaren. |
|
Herkomst: Madagaskar 750-900 kg/m3 |
Dalbergia Latifolia eai Ned: Indisch Palissander Eng: Sonokling Duits: |
Sonokelin, sonokling oftewel Indisch Palissander wordt gebruikt voor toetsen, bruggen zij-en achterbladen van akoestische gitaren. Als zij-en achterblad geeft het een warme, volle en ruimtelijke klank. |
|
Herkomst: Zuid-Oost Azie 750-900 kg/m3 |
Guibourtia demeuseo ea Ned: Bubinga Eng: Bubinga Duits: Bubinga |
Bubinga is tamelijk zwaar. Het wordt gebruikt als top voor solidbody's en halzen voor basgitaren. Rickenbacker gebruikt dit hout als toets. Toegepast als bashals geeft Bubinga een mooie heldere midtone met een mooi diep geluid. Bubinga is er ook in een quilted / figured soort. |
|
West Afrika 850-900 kg/m3 |
Microberlinia Bisculata / -Brazzavillensis Ned: Zebrano Eng: Zebrawood Duits: Zebrano |
Andere namen: Zingala, Zingana of Cebrano. Zebrano is tamelijk zwaar en wordt gebruikt als top voor solidbody's. Het is in Nederland redelijk verkrijgbaar. |
|
700-850 kg/m3 |
Pterocarpus Soyauxii Ned: Padouk Eng: Paduk Duits: Padouk |
Aanvankelijk is dit hout helder oranje-bruin maar verkleurt later tot warm bruin. Padouk kan gebruikt worden als solidbody of als top van een solidbody en geeft een tamelijk helder geluid. Kan ook voor de hals gebruikt worden en klinkt dan als Maple. |
|
620-900 kg/m3 |
Millettia Laurentii Ned: Wengé Eng: |
Wengé wordt gebruikt voor halzen van gitaren bassen. Dit hout kan onbehandeld gebruikt worden. |
|
West Afrika 750-1000 kg/m3 |
Peltogyne Venosa Ned:Purperhart Eng: Purple Heart Duits:Amarant |
Wordt gebruikt voor zijbladen en achterbladen van akoestische gitaren. Kan ook voor hals en toets gebruikt worden. |
|
Zuid Amerika kg/m3 |
Guibourtia Ehie Ned: Ovankol Eng: Ovengkol Duits: Ovengkol |
Ovankol wordt gebruikt als solidbody (hoewel het hout erg zwaar is) als solidbody top en voor zij-en achterbladen van akoestische gitaren. |
|
West Afrika 730-850 kg/m3 |
Ned: Lacewood Eng: Lacewood Duits: |
Lacewood kan als top en als solidbody gebruikt worden. Het hout heeft een mooie tekening die overigens wel sterk varieert per partij. De klankeigenschappen komen overeen met die van Elzen. |
|
Herkomst: Australie kg/m3 |
Entundophragma cylindricum Ned: Sapeli Mahonie Eng: Sapele Mahogany Duits: Mahagoni Sapeli |
Andere namen: Sapele, aboudikro, penkwa, muyovu, sapelli, libuyu, Gold Coast cedar, sapelewood. Wordt gebruikt als top voor solidbody's en als zij-en achterbladen voor akoestische gitaar. |
|
Herkomst: West Afrika kg/m3 |
Aningeria Robusta Ned: Aniegré Eng: Ningeria Duits: Aningre |
Wordt gebruikt voor zij- en achterbladen van akoestische gitaren. |
|
Afrika kg/m3 |
Aningeria Robusta Ned: Aniegré Gevlamd Eng: Ningeria Duits: Aningre Geflamt |
Wordt gebruikt voor zij- en achterbladen van akoestische gitaren en als top voor solidbody's. |
|
Afrika kg/m3 |
Dalbergia Retusa ea Ned: cocobolo Eng: Duits: |
Cocobolo is een prachtige houtsoort voor toetsen maar is moeilijk te lijmen omdat het erg vettig is. Bovendien schijnt het stof minder gezond te zijn. |
|
Herkomst: 950-1200 kg/m3 |
Ned: Koa Eng: Koa Duits: Koa |
Koa is een mooie houtsoort en erg geschikt voor solidbody's van basgitaren, maar ook als top. Het geeft een vol, warm geluid, vergelijkbaar met Korina en Honduras Mahonie, maar heeft daarbij iets meer hoog. Het hout komt uit Hawai en is beperkt leverbaar. Het hout kan zowel gelakt als met olie behandeld worden. |
|
Herkomst:Hawai kg/m3 |
(edit)